بارنامه الکترونیکی چیست؟ + روش های استعلام بارنامه آنلاین
حتماً برای شما نیز پیش آمده است که با شنیدن نام حمل و نقل و بارنامه، به یاد فرآیندهای زمان‌بر و پیچیده کاغذبازی بیفتید. اما خوشبختانه با پیشرفت فناوری، این چالش‌ها به تدریج به فراموشی سپرده خواهند شد.
بارنامه الکترونیکی دقیقاً همان راه‌حلی است که صنعت لجستیک را به سوی دنیای دیجیتال هدایت می‌کند. این سیستم نه تنها باعث افزایش سرعت و دقت می‌شود، بلکه نگرانی‌های مربوط به گم شدن یا جابجایی طولانی‌مدت مدارک را نیز از بین می‌برد. در این مقاله، به بررسی نقش و اهمیت بارنامه‌های الکترونیکی پرداخته و روش های استعلام آن ها را بررسی خواهیم کرد.
فهرست مطالب:
بارنامه الکترونیکی چگونه تعریف می شود؟
بارنامه الکترونیکی (e-Bill of Lading یا e-BL) یک سند دیجیتال است که به جای نسخه‌های سنتی کاغذی برای ثبت و انتقال اطلاعات مرتبط با محموله‌ها و حمل‌ونقل استفاده می‌شود. این سند شامل جزئیات مربوط به کالاهای حمل‌شده، فرستنده، گیرنده، مشخصات حمل و نقل، شرایط حمل، و سایر اطلاعات ضروری است. بارنامه الکترونیکی به‌طور رسمی به عنوان مدرکی برای تأیید تحویل و مالکیت کالا در حمل‌ونقل‌های داخلی و بین‌المللی شناخته می‌شود.
انواع بارنامه الکترونیکی بر اساس نوع حمل
بارنامه الکترونیکی نیز، همانند بارنامه کاغذی، بر اساس نوع وسیله حمل به چند دسته تقسیم می‌شود که مهم ترین آن ها شامل موارد زیر می باشند:
انواع بارنامه الکترونیکی بر اساس قانون صدور
انواع بارنامه الکترونیکی از نظر قانون در دو دسته بندی زیر قرار می گیرد:
مزایای بارنامه الکترونیکی
بارنامه آنلاین (E-Bill of Lading) به دلیل تحولاتی که در زمینه حمل و نقل و مدیریت لجستیک ایجاد کرده، دارای مزایای گسترده‌ای است. با توجه به اهمیت هر یک از این مزایا، در ادامه به توضیحات آن ها خواهیم پرداخت:
1- کاهش هزینه‌ها
- حذف کامل هزینه‌های مربوط به چاپ، ارسال پستی، و نگهداری از اسناد کاغذی به دلیل دیجیتالی شدن فرآیندها.
- کاهش چشمگیر هزینه‌های ناشی از از دست رفتن، مخدوش شدن یا آسیب دیدن اسناد .
2- سرعت و کارایی بیشتر
- تسریع قابل توجه در فرآیندهای تبادل اطلاعات و صدور اسناد با استفاده از فناوری‌های دیجیتال.
- بهبود هماهنگی و ارتباط بین تمامی طرف‌های مختلف زنجیره تأمین مانند حمل‌کننده‌ها، دریافت‌کننده‌ها و بیمه‌گران.
3- امنیت بالاتر
- کاهش خطرات مربوط به جعل و تقلب به دلیل بهره‌گیری از امضاهای دیجیتال و رمزنگاری.
- امکان ردیابی دقیق‌تر و مدیریت بهتر اسناد به واسطه نگهداری و ثبت الکترونیکی و تضمین دسترسی سریع.
4- شفافیت و قابلیت ردیابی
- امکان ردیابی لحظه‌ای وضعیت کالاها و اسناد حمل و نقل از طریق سیستم‌های دیجیتال.
- ثبت دقیق و دیجیتالی تمامی تغییرات اعمال شده در اسناد و امکان دسترسی به تاریخچه کامل تراکنش‌ها.
5- سازگاری با محیط زیست
- کاهش قابل توجه مصرف کاغذ و حذف نیاز به تولید و حمل و نقل اسناد فیزیکی.
- کاهش مصرف منابع طبیعی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای به دلیل کاهش نیاز به حمل و نقل فیزیکی اسناد.
6- تسهیل در امور گمرکی و قانونی
- تسهیل در انطباق و تطابق با مقررات و قوانین بین‌المللی به دلیل استانداردسازی و یکپارچگی اسناد الکترونیکی .
- ساده‌سازی و تسریع در فرآیندهای گمرکی و ترخیص کالا از طریق تبادل سریع‌تر و دقیق‌تر اطلاعات اسناد دیجیتال.
7- یکپارچگی با سیستم‌های مدیریت زنجیره تأمین
- امکان اتصال مستقیم به سیستم‌های مدیریت انبار و زنجیره تأمین برای هماهنگی بهتر و بهبود فرآیندهای مدیریتی.
- افزایش هماهنگی و یکپارچگی بین واحدهای مختلف با استفاده از داده‌های همزمان و به‌روز.
مراحل صدور بارنامه اینترنتی
شرکت‌های حمل‌ونقل سامانه‌ها و نرم‌افزارهای مختلفی را برای ثبت درخواست و صدور بارنامه آنلاین به مشتریان ارائه می‌دهند. پس از ثبت درخواست در این سامانه‌ها، می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان ممکن اسناد مورد نیاز خود را دریافت کنید. برای این کار مراحل زیر را دنبال کنید:
در اولین مرحله باید اطلاعات راننده و وسیله نقلیه را ثبت کنید تا استعلامات لازم در خصوص آن‌ها انجام شود.
پس از تأیید اطلاعات فوق توسط نرم‌افزار، نوبت به ثبت جزئیات مربوط به محموله می‌رسد. در پایان، پس از تأیید اطلاعات، حواله ثبت شده و کد رهگیری به درخواست‌کننده ارائه می‌شود.
شایان ذکر است که بارنامه‌هایی معتبر هستند که کد رهگیری ۱۶ رقمی داشته و توسط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده‌ای صادر شده باشند.
روش های استعلام بارنامه
استعلام بارنامه ابزاری موثر برای تضمین امنیت، شفافیت و دقت در انتقال کالاهاست، زیرا تضمین می‌کند که اطلاعات مرتبط با محموله به درستی ثبت شده و کالا به‌صورت امن و صحیح به مقصد می‌رسد. برای استعلام بارنامه روش‌های متفاوتی وجود دارد که در ادامه به توضیح آن ها خواهیم پرداخت:
1- استعلام بارنامه با کد ملی
برای استعلام بارنامه از طریق کد ملی باید وارد سایت smartcard.rmto.ir شوید. در پایین صفحه، بخش‌های متعددی از جمله “استعلام الکترونیک” قابل مشاهده است. سپس از بین گزینه‌های موجود، “استعلام کارت هوشمند راننده” را انتخاب کنید.
پس از ورود به صفحه جدید، کد ملی و شماره موبایل خود را وارد کرده و روی گزینه جستجو کلیک می‌کنید.
اکنون تمام بارنامه‌هایی که با کد ملی شما صادر شده است را می توانید مشاهده کنید.
2- استعلام بارنامه با شماره پرونده
در استعلام بارنامه با شماره پرونده، تمام مراحل مشابه روش قبلی است، با این تفاوت که به جای کد ملی، باید شماره پرونده و شماره موبایل را وارد کنید. بنابراین، از تکرار توضیحات خودداری می‌کنیم.
3- استعلام بارنامه از طریق شماره پلاک
برای استعلام تعداد بارنامه از طریق شماره پلاک، می‌توانید با استفاده از سامانه‌های حمل و نقل و یا سامانه‌های مرتبط، شماره پلاک وسیله نقلیه را وارد کرده و اطلاعات مرتبط با تعداد بارنامه‌های صادر شده برای آن وسیله نقلیه را دریافت کنید. این روش معمولاً توسط سازمان‌های حمل و نقل جاده‌ای یا سامانه‌های گمرکی و حمل و نقل بار ارائه می‌شود.
در این فرآیند، با وارد کردن شماره پلاک خودرو، جزئیات بارنامه‌های صادره، از جمله تعداد و وضعیت آن‌ها، قابل پیگیری است.
4- استعلام بارنامه از سامانه جامع تجارت
سامانه جامع تجارت یکی از روش‌های مهم برای استعلام بارنامه به شمار می‌رود. این سامانه با هدف کاهش قاچاق و جلوگیری از احتکار کالا در کشور راه‌اندازی شده است. انبارداران موظف‌اند در این سامانه ثبت‌نام کنند تا بتوانند اطلاعات کالاهای ورودی و خروجی انبارهای خود را به‌صورت آنلاین ثبت نمایند. علاوه بر این، سامانه به شما این امکان را می‌دهد تا استعلام بارنامه خود را نیز انجام دهید.
سخن پایانی
در پایان، می‌توان گفت که بارنامه الکترونیکی به عنوان ابزاری نوین و کارآمد، نقش مهمی در تسهیل فرآیند حمل و نقل و مدیریت دقیق کالاها دارد. این فناوری نه تنها شفافیت و امنیت در حمل و نقل را افزایش می‌دهد، بلکه زمان و هزینه‌های مرتبط با فرآیندهای سنتی را نیز کاهش می‌دهد. از سوی دیگر، استفاده از روش‌های مختلف استعلام آنلاین بارنامه، امکان پیگیری لحظه‌ای و به‌روز را برای صاحبان کالا فراهم می‌کند و به آن‌ها اطمینان می‌دهد که محموله‌هایشان در مسیر صحیح و امن قرار دارند.
